ساختار آموزشی ترکیه

ترکیه به دلیل فضای باز فرهنگی و مذهبی و سبک زندگی‌های متنوعی که پذیرفته است، مقصد بسیاری از خارجی‌ها از جمله ایرانیان برای اقامت کوتاه‌مدت یا دائم است. و در این میان بعضی خانواده‌ها تمایل دارند فرزندانشان را در مدارس این کشور ثبت نام کنند. در این مطلب می‌خواهیم کلیاتی از ساختار آموزشی ترکیه را برای شما شرح دهیم.

انواع مدارس در ترکیه

در ترکیه دو نوع مدرسه دولتی و خصوصی وجود دارد. آموزش ابتدایی در مدارس دولتی به صورت رایگان ارائه می‌شود، اما در مدارس خصوصی شرایط متفاوت است و این دوره آموزشی می‌تواند از جنبه‌های مختلف وسیع‌تر انجام شود و به این ترتیب برنامه‌های آموزشی و فرصت‌های مضاعفی نسبت به مدارس دولتی در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد. این مدارس خصوصی از والدین هزینه و شهریه دریافت می‌کنند و برای جایزه دادن و تشویق هم ممکن است هزینه‌های بالایی بخواهند. برنامه‌های متنوعی ممکن است در سیستم آموزشی مدارس خصوصی ارائه شود که در دولتی شاید امکان‌پذیر نباشد، مثلاً یکی از تفاوت‌های مدارس دولتی و خصوصی این است که آموزش زبان‌های خارجی در مدارس دولتی از پایه چهارم شروع می‌شود اما در مدارس خصوصی ممکن است زودتر شروع شود.

طول تحصیل در مدرسه و مقاطع تحصیلی

تحصیل در مدارس دولتی ترکیه رایگان و به مدت 12 سال است. این 12 سال شامل دو مقطع ابتدایی و متوسطه است که از حدود 6 سالگی شروع می‌شود و تا 18 سالگی ادامه دارد. آموزش دبستان تا پایان متوسطه برای همگان اجباری است. اما آموزش پیش‌دبستانی هم وجود دارد که اختیاری است و برای ورود به دبستان، اجباری به حضور در این دوره و گذراندن آن نیست. آموزش پیش‌دبستانی از 2 سالگی تا 6 سالگی ارائه می‌شود و اهدافی از جمله: اطمینان یافتن از رشد جسمی، ذهنی و حسی کودکان، آماده کردن کودکان برای آموزش ابتدایی، ایجاد یک محیط رشد و همچنین اطمینان از تکلم به زبان ترکی را دنبال می‌کند.

آموزش پیش‌دبستانی

همان طور که پیش از این اشاره شد، آموزش پیش‌دبستانی اجباری نیست اما بعضی خانواده‌ها ممکن است بخواهند که فرزندانشان این دوره را طی کنند تا به این روش در مقطع بعدی که اول ابتدایی است آماده‌تر و آگاه‌تر وارد شوند. آموزش پیش‌دبستانی در مراکز روزانه و مهدکودک‌ها ارائه می‌شود که همگی زیر نظر وزارت آموزش ملی ترکیه هستند. این مراکز آموزشی بیشتر در شهرهای بزرگ وجود دارند. مراکز آموزشی در مقطع پیش‌دبستانی نیز مثل مقطع ابتدایی شامل انواع دولتی و خصوصی هستند. در مراکز آموزشی خصوصی هزینه تحصیل به صورت ماهانه یا سالانه توسط والدین پرداخت می‌شود و هزینه برای بعضی مؤسسات خصوصی بسیار بالاست. اهدافی که آموزش پیش‌دبستانی دنبال می‌کند عبارتند از کسب دانش، مهارت‌ها، رفتارها و عادات اولیه، برای آنکه هر کودکی طوری تربیت شود که شهروند خوب و خوش‌رفتاری باشد و با مفاهیم اخلاق ملی پرورش یابد و برای سطح آموزشی بعدی که دبستان است آماده شود.

مقطع ابتدایی

کودکان تحصیلات ابتدایی را از کمی مانده به اتمام 6 سالگی‌شان آغاز می‌کنند. مقطع ابتدایی شامل 8 سال است. این 8 سال به دو دوره 4 ساله تقسیم می‌شود و در سال نهم با آموزش متوسطه ادامه می‌یابد.

در مدارس ترکیه تمام دانش‌آموزان باید لباس یکسان بپوشند تا هیچ یک خود را برتر یا پایین‌تر از دیگری نبیند.

در طول تحصیل در مدرسه، هر کلاس معمولاً 40 دقیقه طول می‌کشد و 10 دقیقه نیز برای استراحت یعنی همان زنگ تفریح در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر، اگر دانش‌آموزان درس و کلاسی را قبول نکنند، باید همان را در سال آینده تکرار کنند. بعد از پایان 8 سال ابتدایی دانش‌آموزانی که موفق به گذراندن کلاس‌ها می‌شوند، دوره متوسطه را که 4 سال است آغاز می‌کنند.

در سیستم آموزشی ترکیه کارنامه دانش‌آموزان از کلاس اول بر اساس نمرات امتحانات برگزار شده در مدرسه تعیین می‌شود. دانش‌آموزانی که تحصیلات ابتدایی را به اتمام می‌رسانند در پایان در امتحانات مختلف شرکت می‌کنند.

مقطع دبیرستان در مدارس ترکیه

ترکیه در مقطع دبیرستان رشته‌ها و دبیرستان‌های متعددی از جمله دبیرستان‌های علمی، دبیرستان‌های آناتولی، دبیرستان‌های فنی و حرفه‌ای، دبیرستان‌های امام هاتیپ (الهیات) و… را در سیستم آموزشی خود برای دانش‌آموزان ارائه می‌دهد.

در دبیرستان‌های فنی و حرفه‌ای بیشترین هدف، آموزش دانش‌آموزانی است که تمایل دارند بعد از تحصیل به سرعت کار تجاری و حرفه‌ای خود را آغاز کنند، اما دبیرستان‌های دیگر بیشتر برای رفتن به دانشگاه و ادامه تحصیلات عالی هستند و دانش‌آموز در دبیرستان مدام خود را برای پذیرش در دانشگاه نیز آماده می‌کند.

لازم به ذکر است که برای دانش‌آموزانی که زمان لازم برای دریافت آموزش رسمی در طول روز را ندارند دوره‌هایی در شب برگزار می‌شود.

علاوه بر دبیرستان های دولتی در ترکیه، در بسیاری از دبیرستان های خصوصی که آموزش متوسطه دارند، ضمن پذیرش دانش‌آموزان، به آن دسته دانش‌آموزانی که نمرات بالا دارند بورسیه می‌دهند. بسیاری از والدین دانش‌آموزان، مدارس خصوصی را در این مقطع به مدارس دولتی ترجیح می‌دهند، زیرا دانش‌آموزان در این مدارس به خاطر تنوع فرصت‌ها و جنبه‌های دیگر آموزشی، استعدادها و مهارت‌های خود را راحت‌تر و بهتر کشف می‌کنند و در نتیجه شانس بیشتر و انتخاب‌های درست‌تری برای پذیرش در دانشگاه‌ها دارند.

آموزش عالی در ترکیه (تحصیلات دانشگاهی)

در ترکیه، دانش‌آموزان در تمام دوران دبیرستان خود تلاش می‌کنند تا در یک دانشگاه خوب پذیرفته شوند. یعنی پیشینه دبیرستان و تلاش دانش‌آموزان در پذیرش دانشگاهی آنان و چگونگی ادامه تحصیل‌شان مؤثر است.

برای تحصیلات عالی دانشگاه‌های فراوانی در رشته‌های مختلف در ترکیه وجود دارند، علاوه بر این، مراکز آموزشی دیگری هم غیر از دانشگاه در ترکیه هستند، از جمله مدارس آموزش عالی، هنرستان‌ها، مدارس آموزش عالی حرفه‌ای و آکادمی‌های نظامی را می‌توان نام برد.

به طور کلی و عمومی اولین مقطع تحصیلات دانشگاهی در ساختار آموزشی ترکیه مثل ایران، دوره کارشناسی یا لیسانس است، به این ترتیب، دانشجویان دوره 4 ساله کارشناسی را برای دریافت مدرک آن باید بگذرانند. تحصیل در اولین مقطع دانشگاهی یعنی کارشناسی، به طور کلی 4 سال است، اما زمان تحصیل در بعضی رشته‌ها مثل رشته پزشکی و علوم دامپزشکی از 4 سال بیشتر است. دانشجویان مقطع کارشناسی پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند با پایان‌نامه یا بدون پایان‌نامه در مقطع کارشناسی ارشد تحصیلات تکمیلی خود را ادامه دهند.

منبع: سایت مدرسه ترکیه okul، ساختار آموزشی ترکیه